باگذشت ۱۰ ماه از لشکرکشی نظامی رژیم اشغالگر اسرائیل به غزه، کشتار متجاوز از ۴۰ هزار فلسطینی ، آوارگی ۲ میلیون تن از مردم ، ویرانی ۷۰ درصد غزه، گرسنگی و شیوع بیماری‌های واگیرداری که می‌تواند مرگ گروهی دیگر از مردم ستمدیده به‌ویژه کودکان را در پی داشته باشد، این رژیم ارتجاعی همچنان بر سر حتی آتش‌بس مانع ایجاد می‌کند.
به‌رغم تمام وعده و وعید‌هائی که در هفته گذشته برای برقراری آتش‌بس در غزه داده‌شد ، دور تازه مذاکرات ، که ۲۵ و ۲۶ مردادماه در دوحه برگزار شد، بار دیگر بدون نتیجه پایان یافت.
در بیانیه مشترک قطر، مصر و آمریکا که به‌عنوان کشورهای میانجی مذاکرات آتش‌بس در ۲۶ مرداد انتشار یافت بدون این‌که چشم‌اندازی از برقراری فوری آتش‌بس ارائه شود، به این اظهار نظر دیپلماتیک بسنده شد که گفت‌و‌گوها جدی و سازنده بودند و در فضایی مثبت برگزار شدند. علاوه بر این، اعلام شد، مذاکرات هفته آینده در قاهره ادامه خواهد یافت.
در این بیانیه ادعاشده است که دولت آمریکا با حمایت قطر و مصر طرحی تقدیم هر دو طرف درگیر کرد که شکاف‌های میان آن‌ها را کاهش می‌دهد. بیانیه می‌گوید، طرح پیشنهادی آمریکا در راستای اصول طرح‌شده توسط جو بایدن در ۳۱ مه ۲۰۲۴ و قطعنامه شماره ۲۷۳۵ شورای امنیت است.
بایدن پس‌ازاین اجلاس اعلام کرد اگرچه توافق آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها در جریان گفتگو در دوحه به دست نیامد، اما پیشرفت‌هایی در جهت دستیابی به توافق نسبت به قبل از مذاکرات در قطر حاصل‌شده است. ما هنوز به مرحله توافق نرسیده‌ایم، هنوز کار تمام نشده است،اما از ۳ روز پیش به توافق آتش‌بس در غزه نزدیک‌تر شده‌ایم.
سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز اعلام کرد مذاکرات «شروع خوبی» داشته است، اما «هنوز کارهای زیادی باید انجام شود.» تمام این اظهارنظرها نشان می‌دهد که پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای در مذاکرات رخ نداده و بعید است که در مذاکرات هفته آینده هم با توجه به پیشنهاد‌های جدیدی که اسرائیل مطرح کرده است، نتیجه‌ای در جهت برقراری آتش‌بس از دور اخیر مذاکرات به دست آید.
بر طبق گزارش خبرگزاری‌های دولتی جمهور اسلامی سران حماس نیز در گفتگو با شبکه الجزیره و المیادین گفتند: آنچه از نتایج نشست دوحه به ما اطلاع داده‌شده است، تعهدات نشست دوم جولای را شامل نمی‌شود. مذاکرات دوحه هیچ پیشرفتی در موضوع آتش‌بس نداشت و اسرائیل همچنان بر مواضع خود اصرار دارد.
اما چرا مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد؟ مانع اصلی، رژیم اسرائیل است و اهداف توسعه‌طلبانه و تجاوزکارانه آن. آنچه نتانیاهو می‌خواهد این است که غزه فعلاً به نحوی تحت سلطه نظامی اسرائیل باقی بماند. در مناطقی از آن نیروی نظامی خود را حفظ کند، کنترل امنیتی غزه و حتی رفت‌وآمد مردم را در دست داشته باشد و حماس ازنظر نظامی و سیاسی در غزه حضور نداشته باشد. نتانیاهو همواره اعلام کرده است که جنگ غزه زمانی می‌تواند پایان یابد که حماس ریشه‌کن شود. حرف نتانیاهو در یک‌کلام این است که غزه عجالتاً تحت اشغال اسرائیل باقی خواهد ماند. علاوه بر این، اهداف سیاسی و نظامی نتانیاهو به غزه محدود نیست. از فرصتی که حماس با اقدام ماجراجویانه خود برای وی پدید آورد، خود را در موقعیتی می‌بیند که پس از غزه سراغ حزب‌الله لبنان برود و درگیری با حزب‌الله را تشدید کند که حلقه‌ای از زنجیره تلاش‌های جمهوری اسلامی برای محاصره اسرائیل است. ازاین‌جهت، سلطه بر غزه و کنترل نظامی و امنیتی آن در فاز درگیری با حزب‌الله برای این رژیم حائز اهمیت است. بنابراین روشن است که خواهان پایان جنگ و اشغال غزه نیست و به همین سیاست لااقل تا روشن شدن نتایج انتخابات در آمریکا ادامه خواهد داد. اما آنچه اکنون می‌خواهد توقف موقت جنگ و توافقات در آن حدودی است که به آزادی گروگان‌های اسرائیلی منجر گردد، از فشار داخلی کاسته شود تا دستش کاملاً در پیشبرد سیاست‌ها و اهدافش باز باشد.
بنابراین، اگر در مذاکرات هم شرکت می‌کند زیر فشار بخش‌هایی از مردم اسرائیل، تضادهای درونی هیئت حاکمه این کشور و قدرت‌های جهانی به‌ویژه آمریکاست. گرچه دولت آمریکا حامی تام و تمام دولت اسرائیل است و همین چند روز پیش بود که تجهیزات نظامی گسترده‌ای را در دفاع از اسرائیل وارد منطقه کرد و تصمیم گرفت معادل ۲۰ میلیارد دلار سلاح‌های مختلف در اختیار اسرائیل قرار دهد، اما به دلایل سیاسی متعدد با این سیاست نتانیاهو که اوضاع خاورمیانه را متشنج کرده، مخالف است و می‌خواهد به نحوی این درگیری‌ها فعلاً خاتمه یابد. البته بازهم به نحوی باشد که به نفع اسرائیل تمام شود.
علاوه بر این در درون اسرائیل اعتراض و مخالفت باسیاست‌های جنگ‌طلبانه نتانیاهو و قتل‌عام مردم غزه در میان بخش‌هایی از مردم این کشور در حال افزایش است. این مخالفت دیگر محدود به خانواده‌هایی که اعضای آن‌ها در اسارت حماس هستند و می‌خواهند هر چه زودتر آزاد شوند، نیست، بلکه بخش‌های وسیع‌تری از مردم اسرائیل خواستار پایان دادن به جنگ شده‌اند. تظاهرات متعددی نیز تاکنون علیه نتانیاهو برپاشده است.
هم‌زمان با مذاکرات نیز روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه خانواده‌های گروگان‌ها در مقابل مقر حزب لیکود نتانیاهو تظاهرات برپا کردند و خواستار پایان بخشیدن به جنگ شدند.
بااین‌همه نتانیاهو همچنان سیاست‌های ارتجاعی و فاشیستی خود را ادامه می‌دهد و با طرح خواسته‌های جدید مذاکرات را به بن‌بست می‌کشاند. آنچه را که اکنون نتانیاهو به طرح پیشنهادی ماه مه آمریکا افزوده، کنترل گذرگاه رفح، نوار مرزی که غزه را از مصر جدا می‌کند، توسط ارتش اسرائیل ، با این ادعا است که حماس از این راه سلاح وارد می‌کند و نیز کنترل ارتش اسرائیل بر دالان نتساریم است که شمال و جنوب غزه را به دو بخش تقسیم کرده است، همچنین خواهان بازرسی آوارگانی شده است که از جنوب نوار غزه به خانه‌هایشان در شمال این باریکه بازمی‌گردند. این پیشنهاد‌ها با مخالفت حماس مواجه شده است. آینده حکمرانی غزه نیز همچنان حل‌نشده باقی‌مانده است. اسرائیل و حتی آمریکا بر این نظرند که حماس نباید نقشی در آن داشته باشد. حماس اما اعلام کرده است که «فردای جنگ تنها توسط طرف‌های فلسطینی مشخص می‌شود و به رژیم صهیونیستی یا هیچ قدرت خارجی اجازه دخالت در اداره امور آن دوران داده نخواهد شد و در مذاکرات نیز هیچ بحثی درباره دوران مذکور نخواهد شد و ما از این موضع خود عقب‌نشینی نخواهیم کرد.»
درعین‌حال گرچه برطبق برخی گزارش‌ها توافقاتی بر سر آزادی زندانیان فلسطینی که قرار است در ازای آزادی گروگان‌ها از زندان‌های اسرائیل،آزاد شوند، صورت گرفته اما این مسئله نیز همچنان مورد اختلاف است. اسرائیل با آزادی محکومان به اتهام تروریسم، مخالفت کرده است.
در مقابل، حماس خواهان توافق برای پایان دادن به جنگ و خروج نیروهای اسرائیلی از غزه به‌عنوان پیش‌شرط اساسی برای آزادی گروگان‌ها است. بر خروج نیروهای اسرائیلی از محورهای اصلی غزه و شهرهای آن، بازگشت ساکنان شمال غزه بدون بررسی هویت آن‌ها و آزادی گروه مشخصی از زندانیان فلسطینی تمرکز دارد.
این گروه اعلام کرده است که خواهان اجرای توافقات بر اساس پیشنهاد آتش‌بس بایدن در ۳۱ مه، چارچوب تعیین‌شده از سوی قطر و مصر به‌عنوان میانجی در ۶ مه، و قطعنامه ۲۷۳۵ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
طرح بایدن همان‌گونه که در اردیبهشت‌ماه در نشریه کار موردبررسی قرار گرفت، شامل سه مرحله است که در هر مرحله‌‌ی توقف موقت عملیات نظامی متقابل، قرار است تعدادی از گروگان‌ها و زندانیان دو طرف مبادله شوند، عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از برخی مناطق صورت گیرد و بازگشت آوارگان غیرنظامی به مناطق مسکونی خود پذیرفته‌شده است.
مرحله نخست این طرح شامل «آتش‌بس کامل» به مدت شش هفته است. عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی از شرق غزه و دور شدن از مناطق مملو از جمعیت به مناطق نزدیک به مرزها در تمامی بخش‌های غزه . بازگشت ساکنان غزه به خانه‌هایشان در سراسر نوار غزه ، آزادی تعدادی از زندانیان فلسطینی و گروگان‌هایی که شامل زنان، سالخوردگان و مجروحان، می‌شود.
مرحله دوم نیز که شش‌هفته‌ای است، شامل آزادی تمام افراد زنده در اسارت حماس، ازجمله سربازان مرد و خروج نیروهای اسرائیلی از کل غزه خواهد بود و اگر هر دو طرف تعهدات خود را انجام دهند، آتش‌بس موقت به «توقف دائمی خصومت‌ها» تبدیل خواهد شد.
در این مرحله اقدامات لازم برای بازسازی فراگیر غزه و بازسازی منازل و تأسیسات غیرنظامی و زیرساخت‌های غیرنظامی که درنتیجه جنگ تخریب‌شده، آغاز خواهد شد.
در مرحله سوم تبادل تمامی جنازه‌های کشتهشدهها در میان دو طرف انجام خواهد گرفت. در این مرحله طرح بازسازی غزه به مدت ۵ سال آغاز خواهد شد که شامل منازل مسکونی و تأسیسات غیرنظامی و زیرساخت‌ها است.
ضمانت اجرای توافق نیز بر عهده قطر، مصر و آمریکا قرارگرفته است.
قطعنامه شماره ۲۷۳۵ شورای امنیت نیز که حماس بر آن تأکید دارد شامل توقف جنگ، خروج از غزه و بازسازی و نوسازی آن است.
با تمام این اوصاف، آغاز دور جدید مذاکرات در حالی است که نتانیاهو همچنان به عملیات نظامی و کشتار مردم غیرنظامی ادامه می‌دهد و بر پیشنهاد‌های جدید خود در طرح آتش‌بس موقت اصرار می‌ورزد.
حماس نیز شرط حضور البته غیررسمی خود را در مذاکرات، مشروط به توقف عملیات نظامی اسرائیل کرده است و اعلام کرده است نخواهد پذیرفت که نیروهای اسرائیلی در محور فیلادلفی در مرز غزه و مصر باقی بمانند، ساکنان شمال غزه هنگام بازگشت به محل زندگی‌شان مورد جست‌وجو و بررسی قرار بگیرند، زندانیانی که بر اساس توافق آزاد خواهند شد، تبعید شوند و فهرستی از نام‌ها برای آزادی زندانیان زنده ارائه نشود.
این گروه در بیانیه خود، از میانجی‌های مذاکرات خواسته است به‌جای ورود به گفت‌وگوهای جدید، یک جدول زمانی و برنامه روشن برای اجرای آنچه در روز ۲ ژوئیه پیشنهاد و توافق شده، ارائه دهند.
بنابراین با توجه به اختلاف مواضع دو طرف درگیری به نظر نمی‌رسد که در این هفته نیز توافقی جدید به دست آید و احتمالاً دور دوم مذاکرات اخیر نیز بدون نتیجه پایان خواهد یافت. آنچه همچنان باقی خواهد ماند وضعیت فاجعه‌باری است که توده‌های مردم فلسطین در غزه با آن روبه‌رو هستند.
متن کامل نشریه کار شماره ۱۰۸۳ در فرمت پی دی اف:
نظرات شما