یادداشت سیاسی- شصت و هفتمین اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، صبح روز سه شنبه ٢٥ سپتامبر با حضور رهبران و هیات های نمایندگی بیش از ۱٢٠ کشور جهان آغاز شد. در این نشست که به مدت سه روز در نیویورک ادامه داشت، ٨٤ کشور جهان در سطح رهبران و روسای جمهور و ٣٨ کشور نیز در سطح سران دولت و وزرا شرکت داشتند. صلح جهانی، مسائل مربوط به تحولات فلسطین، برنامه هسته ای ایران، تحولات سوریه، مبارزه با فقر و بیکاری، بحران اقتصادی جهانی و نیز اصلاح ساختار شورای امنیت از جمله محورهای مورد بحث در این نشست بود.
احمدی نژاد طی دو دوره ریاست جمهوری اش، همه ساله در اجلاس های مجمع عمومی سازمان ملل حضور داشته و طی هشت سال گذشته از جمله سخنرانان همیشگی اجلاس های مجمع عمومی در نیوییورک بوده است. سخنرانی احمدی نژاد در ٦٧ امین اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، هشتمین و به عبارتی آخرین نطق او در نشست های سالانه مجمع عمومی سازمان ملل بود.
احمدی نژاد اینبار نیز علاوه بر تکرار اراجیف و دروغ های مشمئز کننده اش، همانند سال های گذشته بر محورهای مورد ادعای خود از جمله “مدیریت جهانی”، و ظهور “مهدی موعود” برای ایجاد زندگی بهتر برای مردم جهان موعظه سر داد. به رغم اینکه احمدی نژاد همانند دفعات قبل تلاش کرد که همان دروغ ها و موضوعات گذشته را در سخنرانی اش برای حاضرین در اجلاس موعظه کند، اما این بار لحن و موضع سخنرانی او نسبت به سال های گذشته کاملا متفاوت بود.
در نطق احمدی نژاد، نه تنها دیگر از لحن پرخاشگری و تهاجم خبری نبود، بلکه در سخنرانی نسبتا طولانی اش، هیچ اشاره ای هم به نام آمریکا نشد. او در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، تنها به یک سری کلی بافی در مورد سیاست های جهانی دولت های غربی و قدرت های جهانی بسنده کرد.
علاوه براین، بر خلاف سخنرانی های گذشته اش که همواره منکر هولوکاست می شد و از نابودی اسرائیل به عنوان یک “کشور غاصب سرزمین فلسطین” داد سخن می داد، اینبار دیگر خبری از آن شعارهای تند و تیز علیه اسرائیل هم نبود. او طی نطق طولانی اش، تنها دوبار به صهیونیسم جهانی و اقدامات آن اشاره کرد. یک بار در آغاز سخنرانی اش، ضمن اشاره به رخدادهای ناگوار تاریخی، خواهان به رسمیت شناخته شدن “حق انتقاد به سیاست های سلطه جویانه و اقدامات صهیونیسم جهانی” شد و در جایی دیگر در تشریح سیاست و امنیت جهانی مورد نظرش، ضمن بیان “تحمیل جنگ و ناامنی و اشغال برای نفع اقتصادی” از نظریه “حمله نظامی صهیونیست های بی فرهنگ به جمهوری اسلامی” به عنوان نمونه ای از اینگونه رخدادهای تلخ مورد نظر خود اشاره کرد.
همین اشارات کوتاه احمدی نژاد به موضوع صهیونیسم جهانی، و به طور اخص به کارگیری واژه “صهیونیست های بی فرهنگ” به شدت خشم نخست وزیر اسرائیل را بر انگیخت. در همین رابطه خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری “سما” نوشت: بنیامین نتانیاهو که از سخنرانی احمدی نژاد در نشست سالیانه مجمع عمومی به خشم آمده است، تاکید کرد که در سخنرانی امروز خود در سازمان ملل به اظهارات احمدی نژاد پاسخ خواهد داد.
لحن متفاوت و موضع جدید احمدی نژاد را که به روشنی در آخرین سخنرانی او در اجلاس سالانه سازمان ملل متجلی شد، ناشی از شرایط وخیمی است که جمهوری اسلامی و احمدی نژاد در آن گرفتار هستند. در واقع شرایط دشوار، شکننده و وخامت بیش از حد جمهوری اسلامی در عرصه داخلی و خارجی توان هرگونه شعار دهی های پیشین را از احمدی نژاد گرفته است.
تعمیق لحظه به لحظه بحران سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی، گسترش این بحران که هم اکنون به صورت تشدید نزاع های درونی، تمام تار و پود رژیم را فرا گرفته و به طریق اولی موجودیت جمهوری اسلامی را با بزرگترین چالش های دوران سی و سه ساله حاکمیت اش مواجه ساخته است، نخستین علتی است که احمدی نژاد و دیگر مقامات جمهوری اسلامی را بر سر تنگنای دوراهی تصمیم گیری های تازه کشانده است. گسترش همه جانبه بحران فوق، نه تنها کل رژیم را در موضع تدافعی و عقب نشینی نسبت به گذشته کشانده است، بلکه بیش از هر زمان دیگری گریبان احمدی نژاد و کابینه اش را نیز گرفته است.
علاوه بر شرایط بحرانی جمهوری اسلامی که بدان اشاره شد، دیدار هشدار آمیز بان کی مون با احمدی نژاد نیز، دلیل دیگری بر لحن متفاوت و ملایم نطق احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل بود.
بان کی مون طی دیدارش با احمدی نژاد در نیویورک، در باره پیامدهای فعالیت های هسته ای ایران، نقش جمهوری اسلامی در بحران سوریه و نیز تهدیدات متقابل میان ایران و اسرائیل به احمدی نژاد هشدار داد.
در همین رابطه، روزنامه الیوم السابع مصر، طی گزارشی با اشاره به دیدار بان کی مون و احمدی نژاد در حاشیه اجلاس نیویورک نوشت: “دبیرکل سازمان ملل ضمن تاکید بر ضرورت اقدامات جدی تهران در راستای اعتماد سازی در موضوع فعالیت های هسته ای ایران، در باره تهدیدات متقابل میان ایران و اسرائیل نیز هشدار داد”.
در واقع وخامت بیش از حد بحران حاکم بر جمهوری اسلامی، تصمیم آمریکا و اروپا در اعمال باز هم بیشتر تحریم ها و نیز دیدار هشدار دهنده دبیر کل سازمان ملل با احمدی نژاد در حاشیه اجلاس نیویرک، جملگی تنگناهایی بودند که احمدی نژاد را مجبور ساخت سخنرانی اش را با لحنی متفاوت از گذشته و به دور از حمله به آمریکا و دولت اسرائیل پیش ببرد. به عبارت دیگر، دیدار بان کی مون با احمدی نژاد و هشدار دبیرکل سازمان ملل نسبت به عواقب سخنرانی او در شصت و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل و تعهد احمدی نژاد نسبت به رعایت این امر در نطق اش، توافق نانوشته ای بود که گویا کشورهای اروپایی نیز از آن با خبر بودند. از این رو، هیئت های نمایندگی کشورهای اروپایی حاضر در اجلاس، بر خلاف سال گذشته که همه پیش و یا در هنگام سخنرانی احمدی نژاد سالن اجلاس را ترک می کردند، امسال عمدتا در سالن باقی ماندند و به نطق احمدی نژاد گوش سپردند. و تنها هیئت های نمایندگی اسرائیل، کانادا و آمریکا پیش از شروع سخنرانی احمدی نژاد سالن را ترک کرده و حاضر به شنیدن سخنان احمدی نژاد نشدند.
سخنرانی احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل و لحن متفاوت و ملایم این سخنرانی، تنها انعکاس بیرونی بخشی از واقعیت حضور احمدی نژاد در نیورک بود، مصاحبه مطبوعاتی رئیس جمهور منتصب خامنه ای در نیویورک و طرح مذاکره و کنار آمدن با دولت آمریکا از جمله مسائل تتش زای دیگری بوده است که بیش از هر چیز در داخل جمهوری اسلامی و در کشمکش های درونی جناح های رژیم، بازتاب پیدا کرد. احمدی نژاد در مصاحبه مطبوعاتی خود در پاسخ به سئوال خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز مبنی بر چگونگی روابط ایران با آمریکا گفت: “جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده است که در شرایط عادلانه و بر اساس احترام متقابل، برای حل مسائل، آماده گفت و گو است”. این موضع احمدی نژاد در پاسخ به خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز که بیانگر تغییر لحن احمدی نژاد در نیویورک و به نوعی نشان دادن چراغ سبز به دولت آمریکا بود، خشم منتقدین دولت، تعدادی از نمایندگان مجلس و طرفداران خامنه ای را آنچنان بر انگیخت که طی روزهای بعد از اجلاس و با ورود احمدی نژاد به تهران، کماکان واکنش های تندی را نسبت به احمدی نژاد همراه داشته است.
از جمله تعدادی از نمایندگان مجلس ایران با جمع آوری امضاء از سخنان محمود احمدی نژاد در نیویورک انتقاد کرده و گفته اند، سخنان احمدی نژاد در نیورک مبنی بر اینکه ایران و آمریکا باید خصومت ها را پشت سر بگذارند، نوعی اعلام آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا تلقی می شود.
علاوه بر موضع تند نمایندگان مجلس ارتجاع، واکنش علی اکبر ولایتی مشاور بین المللی خامنه ای را باید باید موضع رهبر جمهوری اسلامی در مخالفت با اظهار نظر احمدی نژاد در نیویورک تلقی کرد. علی اکبر ولایتی در حاشیه مراسم افتتاحیه دوره دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی در جمع خبرنگاران در مورد رابطه با آمریکا اعلام کرد: ” سیاست کلی جمهوری اسلامی مثل گذشته است و هیچ تغییری نکرده و هر تغییری هم که در این زمینه بخواهد صورت بگیرد باید از طرف رهبری اعلام شود”.
در حقیقت، سخنرانی احمدی نژاد در شصت و هفتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، یک عقب نشینی آشکار نسبت به سال های گذشته بود. سخنرانی ها و مصاحبه های هر ساله احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل که عمدتا با تعریف و تمجید خامنه ای و اغلب جناح های درون حاکمیت مواجه می شد، امسال با سکوت خشمگینانه خامنه ای و با واکنش تند نمایندگان مجلس و طرفداران ولایت فقیه همراه گردید. و این ها همه بیانگر این حقیقت است که جمهوری اسلامی آنچنان در بحران عمیق سیاسی و اقتصادی خود در حال دست و پا زدن است که عملکرد داخلی و خارجی هر یک از ارگان های جمهوری اسلامی منجر به تنش و کشمکش های جدیدی در درون هیئت حاکمه می گردد.
نظرات شما