چرایی و چشم‌انداز افزایش اعتراضات خیابانیِ گروه‌های مختلف اجتماعی

جدا از آن‌که روزانه شاهد اعتراضات متعدد کارگری هستیم، تجمعات اعتراضی از سوی دیگر اقشار جامعه نیز فزونی یافته و روزانه شاهد برگزاری تجمعات گوناگونی در برابر ادارات و مراکز دولتی هستیم.

روز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت بازنشستگان وزارت بهداشت و درمان در تهران و چند شهر دیگر از جمله اصفهان، رشت، کرمانشاه و مشهد مقابل مراکز برنامه و بودجه این شهرها تجمع اعتراضی برگزار کردند. در تجمع بازنشستگان در برابر سازمان برنامه و بودجه تهران، نیروهای امنیتی و انتظامی به منظور ایجاد رعب و وحشت، حضور پر تعدادی داشتند. بازنشستگان وزارت بهداشت و درمان به اجرای ناقص همسان سازی و عدم اعمال فوق العاده ویژه، حق جذب، سختی شرایط محیط کار و حق اشعه اعتراض دارند.

در این روزها هم‌چنین اعتراض به معضل آب آشامیدنی، قطعی برق، فاضلاب و دفع پسماندها افزایش یافته است. برای نمونه در شهر سراوان، جمعی از اهالی بلوار بهداشت این شهر در اعتراض به نبود برق و عدم ارتقای زیرساخت‌ها در برابر فرمانداری نماینده مجلس اسلامی دست به تجمع زدند. اهالی منطقه سرقنات از توابع شهرستان ایذه در خوزستان نیز در اعتراض به چندین ماه دفغ غیراصولی زباله در حاشیه قبرستان روضه‌الزهرا در برابر شهرداری ایذه دست به تجمع زدند.

جمعی از اعضای تعاونی مسکن کارکنان شهرداری گلستان از توابع شهرستان بهارستان در برابر شهرداری این شهر دست به تجمع زدند. آن‌ها حدود ۱۰ سال پیش بابت خرید زمین به تعاونی مسکن پول پرداخت کردند اما تاکنون موفق به دریافت زمین‌های خود نشدند.

مالباختگان از جمله مال باختگان بورس بخشی دیگر از معترضان روزهای اخیر هستند که مال‌باختگان ارز دیجیتال و دارندگان حواله خودرو نیز به آن اضافه شده‌اند. وضعیت اقتصادی هم‌چنین بسیاری از کارفرمایان کوچک و دارندگان مشاغل آزاد را به خیابان کشانده است. در شیراز مهندسین و پیمانکاران نسبت به مصوبه دیوان عدالت در رابطه با حذف مجری ساختمانی دست به تجمع زدند و نمایندگی‌ها و مصالح‌فروشان سیمان صوفیان نیز به دلیل کمبود سیمان در برابر استانداری آذربایجان شرقی دست به تجمع زدند.

اعتراض به اعدام سگ‌ها در تبریز و تجمع در برابر شهرداری این شهر با شعار “استعفا، استعفا” و تجمع حامیان حیوانات در اصفهان با این خواست که “زیستگاه حیوانات را نابود کرده‌ایم و الان باید آنان را سازماندهی کنیم” از دیگر تجمعات این روزها بوده است.

بازنشستگان هتل لاله تهران نیز در اعتراض به عدم پرداخت مطالبات سنواتی و مزدی خود در برابر هتل دست به تجمع زدند. به‌گفته‌ی بازنشستگان نه تنها پرداخت حق و حقوق آن‌ها را ۵ سال است که نداده‌اند، بلکه صدای اعتراض آن‌ها نیز در این مدت شنیده نشده است.

کارکنان خدمات فرودگاهی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی (هما) نیز که از طریق یکی از شرکت‌های پیمانکار مشغول به کار هستند، در اعتراض به تصمیم این شرکت برای عدم تمدید قرارداد با نیروهای شرکتی دست به اعتصاب زده و در ترمینال ۲ مهرآباد تجمع کردند که این اعتصاب آن‌ها منجر به تعویق برخی پروازها شد. مقامات شرکت هما به بهانه‌ی مشکلات مادی به دنبال تعدیل کارگران و کارکنان شاغل در این شرکت هستند.

تعدادی از داوطلبان آزمون استخدامی وزارت بهداشت نیز در اعتراض به تغییر ضوابط و معیارهای امتحان استخدامی وزارت بهداشت در برابر ساختمان دیوان عدالت اداری دست به تجمع زدند.

در دو هفته‌ی اخیر هم‌چنین شاهد اعتراضات گسترده‌ی دانش‌آموزان در اعتراض به امتحانات حضوری بودیم که در برخی از شهرها با تهاجم نیروهای سرکوب به صفوف دانش‌آموزان همراه بود. اما بیشترین اعتراضات در هفته‌‌ای که گذشت (البته بعد از اعتراضات وسیع کارگری در این هفته) متعلق به گروه‌های مختلف معلمان و کارکنان وزارت آموزش و پرورش بود.

دارندگان کارنامه سبز که چهار روز متوالی در برابر مجلس اسلامی با شعارهایی هم‌چون “کارنامه سبز داد بزن، حق‌تو فریاد بزن” تجمع کرده بودند، پس از بی‌تفاوتی نمایندگان مجلس اسلامی به اعتراضات آن‌ها، روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت در برابر وزارت آموزش و پرورش در خیابان فردوسی با شعار “مجلس به این بی‌عرضه‌گی، هرگز ندیده ملتی” دست به تجمع زدند. کارنامه‌ سبزها تمام مراحل استخدام در آموزش و پرورش را طی کرده و بسیاری از آن‌ها دارای مدارک تحصیلی دکترا و کارشناسی ارشد هستند و تاکنون چندین بار نیز برای مصاحبه دعوت شده‌اند اما هر بار به بهانه‌ی کمبود ظرفیت و مانند آن از استخدام آن‌ها خودداری شده است.

سرایداران و خدمتگزاران آموزش و پرورش نیز در شهرهای شیراز و اصفهان دست به تجمع اعتراضی زدند. آن‌ها به عدم همسان‌سازی و حقوق‌های ناچیز خود اعتراض دارند.

هم‌چنین در حالی که نیروهای سرکوب رژیم روز یکشنبه ۲۶ اردیبهشت از تجمع بازنشستگان تامین اجتماعی در برابر مجلس جلوگیری کردند، اما جمعی از معلمان نهضت سوادآموزی در مقابل مجلس اسلامی با شعار  “نهضتی داد بزن/ حق تو فریاد بزن” دست به تجمع زدند، آن‌ها روز بعد نیز به تجمع خود ادامه دادند.  ۲۶ اردیبهشت هم‌چنین جمعی از معلمان تازه استخدام شده در برابر مجلس اسلامی دست به تجمع زدند. از جمله خواست‌های این گروه از معلمان اجرای رتبه‌بندی و همسان سازی است. این چندمین تجمع معلمان تازه استخدام شده در برابر مجلس اسلامی بود. در همین روز در برابر اداره کل آموزش و پرورش استان ایلام نیز معلمان شاغل در مدارس غیر دولتی دست به تجمع زدند، معلمانی که بدون بیمه پا به پای معلمان رسمی کار می‌کنند اما حقوق‌شان گاه به ۷۰۰ هزار تومان هم نمی‌رسد! در اهواز معلمان و کارکنان مدارس استثنایی در اعتراض به پایین بودن حقوق و مشکلات بیمه‌ای خود در برابر اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان دست به تجمع زدند.

در شیراز نیز معلمان در پی فراخوان قبلی، روز سه شنبه ۲۱‌ اردیبهشت در برابر اداره کل آموزش و پرورش استان دست به تجمع زده و خواستار رسیدگی به مطالبات بر حق خود و آزادی معلمان زندانی شدند. در این روزها هم‌چنین فراخوان‌های متعددی بویژه در شبکه‌های اجتماعی برای برگزاری تجمعات اعتراضی در روزهای آینده منتشر شده است.

اما جدا از همه‌ی این اعتراضات، و جدا از مبارزات و اعتراضات متعدد و روزانه کارگران، مجموعه‌ی اعتراضاتی که در ماه‌های اخیر تاثیرات مهمی از خود برجای گذاشت و هم‌چنان ادامه دارد، اعتراضات هفتگی کارگران بازنشسته یا به عبارت دیگر “یکشنبه‌های اعتراض” است. مبارزات کارگران بازنشسته که بر بستر مادی زندگی آن‌ها و مجموعه شرایط حاکم بر جامعه از آذرماه سال گذشته شروع و به طور هفتگی ادامه داشته (و گاه حتا ۲ بار در هفته)، تحقق و تاکید عملی بر شعاری بود که از ابتدای شروع اعتراضات هفتگی توسط آن‌ها سر داده شد و آن شعار “تنها کف خیابون، بدست میآد حق‌مون” بود. اگرچه در هفته‌های اخیر فشارهای امنیتی بر روی بازنشستگان برای جلوگیری از ادامه اعتراضات آن‌ها افزایش یافته است، اما این فشارها نتوانسته است اعتراضات و مبارزات بازنشستگان را متوقف سازد. این اعتراض و مبارزه‌ای‌ست ریشه‌دار، مبارزه‌ای که خواست‌های بیش از سه میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر تامین اجتماعی را انعکاس می‌دهد و در طول این ماه‌ها به پژواک قدرتمند صدای آن‌ها تبدیل شده است.

آن چه که باید بر آن تاکید کرد این است که اگرچه بازنشستگان تامین اجتماعی خواست‌های متعددی دارند، اما عقب‌نشینی جمهوری اسلامی در همین محدوده‌ای که تاکنون در مورد افزایش مستمری بازنشستگان صورت گرفته و حتا می‌توان گفت در طول حیات جمهوری اسلامی سابقه نداشته است، نتیجه‌ی مستقیم این مبارزات است. اگر این مبارزات نبود، رژیم هم هرگز به افزایش مستمری بازنشستگان راضی نمی‌شد. همان‌طور که در افزایش میزان مستمری سال جدید نیز رژیم سعی کرد با یک کلاهبرداری مفتضحانه میزان افزایش مستمری بازنشستگان را براساس میزان مستمری آن‌ها در خرداد ماه سال گذشته حساب کند و نه براساس آخرین میزان مستمری سال گذشته در اسفند ماه. همین روش کلاهبردارانه موجب شد تا اعتراضات بازنشستگان در آغاز سال جدید حتا به دو بار در هفته تبدیل شده و تعداد شرکت‌کنندگان در اعتراضات نیز افزایش یافت که موجب عقب‌نشینی سریع رژیم شد.

باقی ماندن بازنشستگان تامین اجتماعی در خیابان برای تحقق خواست‌های خود درس بزرگی بود که به جامعه و دیگر گروه‌های اجتماعی داده شد و این‌که امروز روزانه شاهد تجمعات متعددی توسط گروه‌های مختلف اجتماعی هستیم نتیجه همین شکستن جو حاکم بر جامعه توسط بازنشستگان و رسیدن به درستی و اهمیت شعار “تنها کف خیابون بدست میآد حق‌مون” توسط گروه‌های متعدد جامعه بود، گروه‌هایی که آن‌ها نیز براساس زندگی واقعی خود و شرایط حاکم بر جامعه به این نتیجه رسیدند که حق گرفتنی‌ست و تنها راه رسیدن به “حق” آمدن به کف خیابان است.

واقعیت این است که با توجه به چشم‌انداز سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه، اعتراضات خیابانی نه تنها متوقف نخواهند شد بلکه مدام بر تعداد آن‌ها و اقشار و گروه‌های اجتماعی معترض به وضع موجود افزوده خواهد گردید. در هفته‌های گذشته اعتراضات پرستاران و کشاورزان را نیز شاهد بودیم. با توجه به بحران آب و کمبود برق، اعتراضات کشاورزان و ساکنان محلات، بویژه در مناطق حاشیه‌ای نیز افزایش خواهد یافت. بحران اقتصادی رکود – تورمی با پرتاب کردن اقشار متوسط جامعه به زیر خط فقر و افزودن بر خیل بیکاران، و نیز خطر رانده شدن به زیر خط فقر برای بخش دیگری از اقشار میانی جامعه، همه‌ی آن‌ها را به کف خیابان خواهد کشاند، این چشم‌اندازی‌ست که برای جمهوری اسلامی گریزی از آن نیست. اقشار گوناگون جامعه برای پایان دادن به وضع موجود، راهی جز پیوستن به مبارزات طبقه کارگر برای سرنگونی جمهوری اسلامی و برقراری حکومت شورایی ندارند.

متن کامل نشریه کار شماره ۹۲۱  در فرمت پی دی اف 

POST A COMMENT.