۱۹ اسفند اولین شماره نشریه کار در فضای بعد از قیام ۲۲ بهمن منتشر شد. با توجه به شرایط آن زمان و آزادی‌هایی که محصول قیام مسلحانه شکوهمند توده‌ها بود، چاپ و توزیع نشریه کار به صورت نیمه علنی و یا علنی انجام می‌شد. در بسیاری از خیابان‌ها و چهارراه‌ها جوانان و نوجوانان دختر و پسری بودند که نشریه کار را با شوقی وصف‌ناپذیر به فروش می‌رساندند. جوانان و نوجوانانی که عاشق آزادی بودند و اطلاعیه‌های سازمان را نیز در سرتاسر ایران پخش می‌کردند. آن‌ها با عشق به آرمان‌‌خواهی، صداقت و شجاعت فدائیانی هم‌چون حمید اشرف، راه رسیدن به رهایی را در پیوستن به صفوف فدائیان دانسته بودند و پوسترها و شعارهای سازمان را با افتخار بر دیوارها نصب می‌کردند و می‌نوشتند. در مدارس، دانشگاه‌ها و حتا در کارخانجات به هنگام فراغت کارگران از کار روزانه، جوانان و نوجوانانی بودند که با عرضه و فروش نشریه کار سعی در تبلیغ و ترویج نظرات سازمان در میان طبقه کارگر داشتند. سازمان در پی قیام ۲۲ بهمن با سیل هوادارانی روبرو شده بود که زندگی سرخ و صداقت انقلابی رفقای جان‌فشانده‌ی فدایی و اهداف سوسیالیستی و آزادی‌خواهانه‌ی سازمان، آن‌ها را به صفوف فداِئیان کشانده بود.
اما رژیم ددمنش جمهوری اسلامی که در پی قیام ۲۲ بهمن بر سر کار آمد، دشمن آزادی بود. آزادی در همان محدوده‌ای که در جامعه بوجود آمده بود نه خواست حاکمان جدید که محصول قیام توده‌ها بود. توده‌ها با دستان خود این آزادی را برخلاف میل طبقه حاکم بدست آورده بودند. جمهوری اسلامی می‌دانست که تداوم آزادی می‌تواند چه تاثیر شگرفی بر رشد آگاهی و سازمان‌یابی کارگران و زحمتکشان بگذارد و از همین رو تداوم آن را خطری بزرگ برای خود و نظم حاکم می‌دانست.
حمله به دفاتر سازمان از جمله ستاد سازمان در خیابان میکده تهران (خیابان فدایی) در تابستان ۵۸ تلاشی بود از سوی رژیم برای محدود کردن فعالیت‌های آزادانه سازمان از جمله در رابطه با انتشار و توزیع نشریه کار. اما حضور وسیع جوانان و نوجوانان هوادار سازمان در دانشگاه‌ها و مدارس باعث شد تا نشریه کار هم‌چنان بدون مانع جدی توزیع شود.
تا مقطعی چاپ نشریه کار با استفاده از امکانات چاپی عمومی اما به صورت مخفی و نیمه مخفی صورت می‌گرفت، اما با چشم‌اندازی که از روند تحولات و تلاش رژیم برای محدود کردن آزادی‌های سیاسی وجود داشت، طبیعی بود که رفقا به فکر امکانات مخفی برای چاپ نشریه در آینده باشند. رفیق هادی (احمد غلامیان لنگرودی) همراه با رفقایی از جمله کاظم (محمدرضا بهکیش) و خشایار (جعفر پنجه‌شاهی) از همان اوایل بعد از قیام، تلاش برای ایجاد یک چاپخانه مجهز و مخفی را آغاز کردند که در ماه‌های نزدیک به انشعاب سال ۵۹ چاپخانه در محدوده خیابان میرداماد در پوشش یک خانه مسکونی آماده شد. جدا از دستگاه مجهز چاپ، چاپخانه دارای دو درب مخفی بود که به صورت الکتریکی باز و بسته می‌شدند.
جمهوری اسلامی با هر گامی که به تثیبت خود نزدیک می‌شد، گام‌هایی نیز برای محدود کردن هر چه بیشتر آزادی و بستن فضای آزادانه‌ی بعد از قیام برمی‌‌داشت. جدا از جنگ تحمیلی به مردم کردستان، ترکمن‌صحرا و خوزستان بعد از قیام ۵۷، در اردیبهشت ۵۹ طرح موسوم به انقلاب فرهنگی را کلید زد. هدف این طرح بستن دانشگاه‌ها بود که بعد از بستن دفاتر سازمان به مرکز مهمی برای ادامه فعالیت علنی و نیمه علنی سازمان‌های چپ و مخالف حکومت درآمده بود. بویژه سازمان ما که در آن زمان سازمان دانشجویی و دانش‌آموزی آن با نام “پیشگام” بزرگ‌ترین تشکل در دانشگاه‌ها و مدارس بود و نسبت به سایر جریانات نیروی بیشتری داشت.
سپس انشعاب و خیانت جریان موسوم به اکثریت کمیته مرکزی به طبقه کارگر و دیگر ستم‌دیدگان جامعه ضربه بزرگی به سازمان زد. انشعاب خرداد ۵۹ یک ماه بعد از “انقلاب فرهنگی” توازن قوای سیاسی را به نفع رژیم تغییر داد و به جایگاه سازمان به‌عنوان بزرگ‌ترین نیرویی که در برابر حکومت اسلامی و سیاست‌های جنایتکارانه‌ی آن قرار داشت، شدیدا صدمه زد. به‌رغم این ضربه بزرگ به تشکیلات سازمان که تلاش شبانه‌روزی رفقا برای سازمان‌دهی مجدد تشکیلات در استان‌ها و شهرها را می‌طلبید، از آن‌جایی که چاپخانه سازمان که مکان آن را نیز خائنین اکثریتی نمی‌دانستند، در اختیار رفقای اقلیت بود، سازمان توانست به سرعت و بدون مانع، نشریه کار شماره ۶۱ را در همان کیفیت گذشته از نظر فنی در ۱۳ خرداد منتشر کند. این در حالی بود که جناح اکثریت مجبور شده بود نشریه خود را با کیفیت بسیار پایین به چاپ برساند هر چند که بعدا به خاطر خوش خدمتی به جمهوری اسلامی توانستند مشکل چاپ نشریه را تا مدتی حل کنند.
از این به بعد سازمان که دیگر با نام “اقلیت” معروف شده بود، به‌خاطر تحلیلی که از ماهیت حاکمیت داشت و مواضع قاطع‌اش نسبت به جمهوری جنایتکار اسلامی می‌بایست از نظر امنیتی، تشکیلات را برای شرایط جدید آماده می‌کرد. بویژه آن‌که با شروع جنگ دولت‌های ایران و عراق، رژیم خود را مهیای نابودی باقیمانده‌ی دستاوردهای قیام شکوهمند ۲۲ بهمن می‌کرد و می‌خواست کشاکش انقلاب و ضد انقلاب را که بعد از ۲۲ بهمن هم‌چنان ادامه داشت با شکست انقلاب به نفع ضد انقلاب خاتمه دهد.
در تمام این مدت، نشریه کار به صورت هفتگی با همت رفقای تحریریه، چاپ و توزیع، منتشر و به دست هوداران سازمان در سراسر کشور می‌رسید و این کار ممکن نبود جز با تلاش‌های فداکارانه تمامی رفقا. از همان سال ۵۹ رفقایی در ارتباط با توزیع نشریه دستگیر و زندانی شدند. از جمله دو رفیق از توزیع که با یک وانت نشریه کار دستگیر شده بودند یا رفقایی که به دلیل همراه داشتن نشریه یا حمل آن از تهران برای شهرهای دیگر دستگیر شده و به زندان محکوم شده بودند. اگرچه امنیتی شدن شرایط و محدود شدن آزادی‌های سیاسی، بر تیراژ نشریه تاثیر گذاشته و امکان فروش علنی نشریه را مانند سال ۵۸ از رفقا گرفته بود، اما با بهره‌گیری از امکانات متعدد و ارتباطات تشکیلاتی، نشریه کار به‌عنوان ارگان سازمان که وظیفه‌ی بسیار مهمی را از نظر تبلیغی، ترویجی و امر سازمان‌یابی برعهده داشت، هم‌چنان در سطح هواداران سازمان توزیع می‌شد. حتا در مقطع سی‌خرداد سال ۶۰ و آغاز هجوم همه‌جانبه ارتجاع حاکم به سازمان‌های سیاسی و شروع اعدام‌های روزانه در سراسر کشور، نه تنها چاپ و توزیع نشریه متوقف نشد، بلکه در مدتی کوتاه چندین ویژه‌نامه و ضمیمه از جمله ویژه‌نامه‌ای در ارتباط با اعدام رفیق فدایی سعید سلطانپور، علاوه بر انتشار هفتگی نشریه کار، چاپ و توزیع شد. البته ضرباتی که از سال ۶۰ به سازمان وارد آمد، در توزیع نشریه تاثیر منفی داشت.
نشریه کار در طول این سال‌ها اگرچه در داخل کشور به چاپ می‌رسید، اما با ارسال نسخه‌هایی از آن به خارج از کشور، در بسیاری از کشورهای جهان از هند تا اروپا و آمریکا چاپ و توزیع می‌شد. این همه تلاش فداکارانه و از خودگذشتگی رفقا برای انتشار بویژه به خاطر جایگاهی بود که نشریه کار به دلیل دیدگاه‌های انقلابی و اهمیت سیاسی‌اش برای سازمان بدست آورده بود. بعد از ضربه بزرگ اسفند سال ۶۰ در پی خیانت احمد عطاءاللهی که از مسئولین چاپ نشریه بود، چند شماره نشریه که حتا در چاپخانه سازمان آماده و یا در حال آماده شدن بود (از شماره ۱۴۶ تا ۱۵۲) قبل از توزیع بدست مزدوران رژیم افتاد و به همین دلیل حتا نسخه‌ای از آن‌ها در بایگانی نشریه کار در سایت سازمان وجود ندارد. در واقع آخرین شماره نشریه کار که بعد از چاپ توزیع شد شماره ۱۴۵ به تاریخ ۷ بهمن سال ۶۰ بود.
بعد از ضربه اسفند ۶۰ به مرکزیت، چاپ و توزیع سازمان که رفقای ارزشمندی هم‌چون احمد غلامیان لنگرودی (هادی)، یدالله گل‌مژده (نظام)، محمد بهکیش (کاظم)، جعفر پنجه‌شاهی (خشایار)، حمید آزادی، یعقوب شکراللهی (عباس)، محمدعلی معتقد (امیر) و جواد غفوریان به خیل جان‌فشاندگان سازمان پیوستند و ده‌ها رفیق دیگر از توزیع دستگیر و زندانی و یا اعدام شدند، اولین شماره نشریه بعد از این ضربات در تاریخ ۲۶ تیرماه سال ۶۱ منتشر گردید. با از بین رفتن امکانات بسیار پیشرفته‌ی سازمان، نشریه کار اکنون با کمترین امکانات، مانند امکاناتی که در گذشته و قبل از قیام بود، و تلاش فداکارانه رفقا چاپ و در محدوده‌ای توزیع می‌شد. اگرچه چاپ و توزیع آن در خارج از کشور به صورت گسترده نه تنها ادامه داشت، بلکه با خروج بسیاری از رفقا از کشور حتا افزایش یافته بود.
بعد از ضربه اسفند ۶۰ نشریه کار که پیش از آن به صورت هفتگی چاپ می‌شد، دیگر هر سه هفته یکبار انتشار می‌یافت و گاهی انتشار آن چند روز به تاخیر می‌افتاد. نکته مهم و قابل اهمیت دیگر این است که تا ضربه سال ۶۴ به کمیته کارگری و باقیمانده تشکیلات سازمان در ایران، نشریه کار هم‌چنان توسط رفقا در داخل کشور انتشار می‌یافت. این در شرایطی بود که هم نیروهای تشکیلاتی سازمان به شدت کاهش یافته بودند و هم امکانات سازمان با گذشته قابل مقایسه نبود. برای نمونه رفیقی که مدتی مسئولیت تایپ نشریه را برعهده داشت به همراه رفیق دیگری که در آن خانه حضور داشت، در منزل مسکونی‌شان اتاق کوچکی را به تایپ نشریه اختصاص داده بودند. برای تایپ نشریه نیز فقط یک تایپ دستی داشتند. رفقا برای این که صدای تایپ دستی آن هم در محله‌ی شلوغی در غرب تهران توجه همسایگان را جلب نکند، از پشم شیشه به عنوان عایق صوتی استفاده می‌کردند. کار کردن با تایپ دستی بویژه در تابستان در آن اتاقک کوچک و گرمای طاقت فرسا بسیار دشوار بود.
رفیق حسن جمالی یکی از رفقایی بود که در این دوره از تحریریه تا چاپ و توزیع نشریه فداکارانه فعالیت داشت. رفیق حسن در پی ضربه به تشکیلات در آبان ۶۴ دستگیر و در زیر شکنجه به خیل جان‌فشاندگان فدایی پیوست.
در اثر ضربات متعدد به سازمان و کمبود نیرو و امکانات از سال ۶۴ نشریه کار ماهانه منتشر می‌شد و بعد از ضربه آبان ۶۴، کار انتشار نشریه به کردستان منتقل شد. پیش از این نیز رفقا در کردستان نشریه “ریگای گل” را با امکانات محدودی که داشتند منتشر می‌کردند.
در کردستان برای صفحه‌بندی “کار” بسته به این‌که مقاله در دو یا سه ستون در نشریه چاپ می‌شد، با ماشین تایپ در عرض شش یا ده سانت تایپ می‌شد. مقالات پس از تایپ توسط دو رفیق چک و غلط‌گیری می‌شد. پس از غلط‌گیری با لاک، تیغ، تایپ مجدد و وصله‌کاری مقالات نهایی شده و برای صفحه‌بندی آماده می‌شدند. تیتر مقالات نیز با لتراست متناسب با فضا و موضوع مقالات در اندازه‌های مختلف تهیه می‌گردید. بعد از آن نوبت به صفحه‌بندی برای چاپ نشریه می‌رسید که این کار نیز با دست انجام می‌شد و مقالات که دیگر کار تایپ و غلط‌گیری‌‌شان تمام شده بود برش داده شده و بر روی صفحه‌ی دیگری مونتاژ می‌شدند. بعد از پایان صفحه‌بندی، مسئول تحریریه نشریه کار نمونه نهایی را یک بار دیگر چک کرده و نشریه برای چاپ می‌رفت. به دلیل امکانات محدود آماده‌سازی نشریه یک هفته و گاه تا ده روز طول می‌کشید.
در پی بروز اختلافات و انشعابات جدید در سازمان، انتشار نشریه کار نیز دچار وقفه شد. بعد از بهمن ۶۵ و انتشار کار ۲۰۹ شماره ۲۱۰ نشریه در اردیبهشت ۶۶ و شماره ۲۱۱ در تیرماه ۶۶ بعد از برگزاری کنفرانس اول سازمان منتشر شدند. از شماره ۲۱۱ یعنی بعد از برگزاری کنفرانس اول سازمان در خارج از کشور، نشریه بار دیگر به طور منظم ماهانه منتشر شد. این‌بار اما تمام امور نشریه در خارج از کشور انجام می‌گرفت. در خارج به دلیل این‌که تمامی امکانات تشکیلات در دست حسین زهری (بهرام) به عنوان مسئول کمیته خارج از کشور قرار داشت، وی تمامی امکانات تشکیلات سازمان در خارج از کشور را تصاحب کرد. به عبارت دیگر سازمان تمام امکانات خود را که سال‌ها توسط فعالین و هواداران خارج از کشور تهیه شده بود، بدین ترتیب از دست داد. وضعیت سازمان به‌گونه‌ای بود که هیچ پول و امکاناتی برای انتشار نشریه وجود نداشت. برای تداوم انتشار نشریه رفیق فدایی عباس فضیلت‌کلام، پدر رفقای جان‌فشانده‌ی سازمان شیرین (معاضد)، انوشه و مهدی، ۵۰۰۰ فرانک به رفقا داد و رفقا با تهیه امکانات اولیه، انتشار نشریه به صورت ماهانه را در فرانسه از سر گرفتند.
بعدها هسته‌ای برای این منظور در هلند شکل گرفت و کار تایپ و صفحه‌بندی نشریه به هلند منتقل گردید. در ابتدا ماشین تایپ رفقا دستی بود و همان روالی که در ایران و کردستان برای تایپ و صفحه‌بندی و چاپ نشریه طی می‌شد، در خارج از کشور هم به همین شکل ادامه یافت. بعدتر رفقای خارج از کشور در سوئد توانستند یک ماشین تایپ برقی فراهم کنند و این ماشین کار تایپ را آسان‌تر کرد. در این سال‌ها رفقا نشریه را علاوه بر چاپ بر روی کاغذ معمولی در سایز A4، به صورت ریز در کاغذهای به‌اصطلاح پوست پیازی برای ارسال به آدرس‌هایی در ایران از طریق پُست چاپ می‌کردند. رفقا برای داخل کشور کل نشریه را مثلا اگر ۱۶ صفحه بود بر روی یک کاغذ “پوست پیازی” به قطع A5 در بیش از هزار نسخه چاپ و ارسال می‌کردند. کار توزیع در خارج از کشور اما هم‌چنان ادامه داشت و اگرچه مشکلاتی بود اما می‌توان گفت این مشکلات با مشکلاتی که در توزیع نشریه در ایران وجود داشت اساسا غیرقابل مقایسه بودند.
در سال‌های بعد وضعیت سازمان رو به تثبیت و آرامش رفت و از نظر امکانات نیز پیشرفت کرد.
با آمدن کامپیوتر، از سال ۶۸ تایپ و صفحه‌بندی نشریه با کامپیوتر آغاز شد. در ابتدا از نرم‌افزار “پارس نگار” برای تایپ نشریه استفاده می‌شد و صفحه‌بندی نیز با برنامه Page Maker صورت می‌گرفت. در ادامه استفاده از برنامه Word برای تایپ در دستور کار قرار گرفت و برای صفحه بندی نشریه نیز از نرم‌افزار Publisher استفاده شد که تا امروز نیز از همین برنامه‌ها برای تایپ و صفحه‌بندی نشریه استفاده می‌شود. اکنون بیش از بیست سال است که یکی از رفقای سازمان مسئولیت صفحه‌بندی نشریه کار را به تنهایی انجام می‌دهد.
هنگامی که استفاده از کامپیوتر آغاز شد، مساله استفاده از یک قلم برای تایپ نیز مورد توجه قرار گرفت و این مساله تاثیر مثبتی در سرعت کار صفحه‌بندی داشت، چرا که حدودا مشخص می‌شد نشریه آن شماره چند صفحه می‌شود. در آن مقطع دو رفیق غلط‌گیری اشتباهات تایپی را برعهده داشتند. در این سال‌ها چاپ کاغذی نشریه ادامه داشت، اما تیراژ آن به ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ عدد رسید. البته در برخی از کشورها رفقا خودشان کار را تکثیر مجدد می‌کردند.
با آغاز دهه‌ی ۸۰ برخی از رفقای تحریریه مقاله‌شان را به‌صورت تایپ شده ارسال می‌کردند و در ادامه سایر رفقای تحریریه نیز به دیگر رفقا پیوسته و اکنون سال‌هاست که مقالات نشریه تایپ شده ارسال می‌شود و در نهایت مقالات اعضای تحریریه توسط برخی از اعضای تحریریه ادیت و غلط‌گیری می‌شوند. چاپ کاغذی نشریه نیز عملا متوقف شد. اینترنت و بویژه شبکه‌های اجتماعی جای چاپ کاغذی نشریه را گرفتند.
امروز در شبکه‌های اجتماعی هم‌چون تلگرام، واتساپ، اینستاگرام، فیس‌بوک، توئیتر و نیز در سایت سازمان و یا با ایمیل نشریه کار در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. تلویزیون دموکراسی شورایی نیز در برنامه‌های خود برنامه‌ی ثابتی با عنوان “نگاهی به نشریه کار” دارد. در تلگرام سازمان حتا مقالات کار به صورت شنیداری در دسترس علاقمندان می‌باشد. هم‌چنین در سایت سازمان آرشیو بی‌نظیری از نشریه کار از شماره یک تا امروز وجود دارد که نتیجه تلاش بسیار رفقای سازمان در کمیته اینترنت سازمان است.
انتشار نشریه کار که از سال ۶۹ بار دیگر دو ماه یکبار شده بود، از سال ۷۴ به صورت ماهانه انتشار یافت. از مهر ۷۹ کار شماره ۳۴۲ انتشار نشریه کار به جای ماهی یکبار به دو بار در ماه افزایش یافت.
از بهمن ۹۶ کار شماره ۷۵۸ با تصمیم کمیته اجرایی سازمان و موافقت تحریریه، نشریه کار انتشار هفتگی خود را از سر گرفت. نشریه کار از آغاز یعنی اسفند ۵۷ تا ضربه اسفند ماه سال ۶۰ به مدت سه سال به طور مرتب هفتگی انتشار یافت و حال بعد از ۳۶ سال سازمان انتشار هفتگی نشریه را دوباره از سر گرفته بود که انتشار هفتگی آن تا امروز هم‌چنان ادامه دارد.
اکنون که به ایستگاه ۱۰۰۰ رسیده‌ایم لازم است بار دیگر از تلاش‌های رفقایی قدردانی کنیم که در بخش‌های گوناگون سازمان به انتشار و توزیع آن یاری رساندند. رفقایی که برخی از آن‌ها امروز در میان ما نیستند. رفقای شجاع و بی‌باکی که در تاریخ نشریه کار جایگاهی فراموش نشدنی دارند.
نظرات شما